Wanneer je laminaatregenkleding de regen van zich af laat ‘parelen’, is de ademende werking van dat kledingstuk geoptimaliseerd. Dit afparelen betekent dat de bovenste laag van je regenjas of -broek niet volloopt met water en zo niet meer in staat is om de binnenin de jas opgebouwde waterdamp naar buiten toe uit te ademen. De beste resultaten van deze Durable Water Repellent coatings of DWR’s werden van oudsher behaald met polymeer fluorcarbon of PFC’s. Deze waren het duurzaamst en hoefden niet vaak opnieuw ingewassen of gespoeld te worden.
Groot nadeel is alleen dat deze PFC’s bar slecht zijn voor de natuur. Greenpeace heeft de aandacht andermaal gevestigd op deze vervuiling en stelde dat de outdoorwereld met haar massale gebruik van deze PFC’s een onacceptabele rol speelde in de vervuiling van onze wereld.
Als ze bij de groene mafia niet bezig zijn met het platwalsen van archeologische sites om hun boodschap te verkondigen (https://www.cnn.com/travel/article/greenpeace-nazca-lines-damage/index.html), hebben ze toch best wat geldige punten te verkondigen. Wij als buitenspeelmensen met een voorliefde voor alles wat puur en natuur is, hebben een verantwoordelijkheid om onze speeltuin in goede conditie te houden. Veel van de grote merken, waaronder Fjällräven, Vaude en Pinewood, beloofden om alternatieven voor PFC’s te zoeken die minder tot niet milieubelastend zijn.
Een aantal jaren vooruitgespoeld, is Pinewood 100% PFC-vrij.
Fjäll heeft inmiddels zijn plek veroverd met de Ecoshell-lijn. Die had in het begin wel wat te stellen met mankementen, zoals ondergetekende al rap leerde tijdens een goede regenbui bovenop een berg in het Lake District, UK. De eerste generatie Ecoshelljas sloeg binnen het uur door met een zompige en zeer chagrijnige Wasbeer als gevolg. Fjällräven gaf desgevraagd aan op de hoogte te zijn van het probleem en er mee aan het werk te zijn. Waarom ze dan intussen een stervensduur maar slecht presterend product bleven verkopen aan de klant, daar kreeg ik geen antwoord op en de jas terugsturen, nee, dat kon echt niet.
Dat was vijf jaar geleden. Ik ga ervan uit dat ze hun zooi intussen beter op orde hebben.
In tests waarbij de duurzaamheid van de gebruikte DWR’s wordt vergeleken komt de Bionic Finish gebruikt door Pinewood niet als beste uit de bus: Na drie keer wassen is de coating zo goed als inactief. Edoch! sprak hij, is er door Pinewood HQ in Zweden wat geëxperimenteerd met mogelijkheden om de coating te reactiveren: Middels het gebruik van warmte (strijkbout op lage temperatuur) krijg je de Bionic Finish goed gereanimeerd. Sleutelwoord is natuurlijk wel passende temperaturen wanneer je op een polyester jas of - broek met getapete naden werkt. Pinewood heeft in hun laminaatkleding momenteel nog een label dat adviseert niet te strijken. Desgevraagd geeft CEO Rainer aan dat dit onder de doctrine van ‘better safe than sorry’ viel, maar aangezien de experimenten geen enkel negatief effect op de integriteit van de kleding of lijm van de tape tonen, zal er voortaan een aangepast label worden gebruikt.
Vaude zegt hard op weg te zijn alle PFC’s uit te faseren en hun coatings zouden al PFC-vrij moeten zijn. Die coatings komen zeer goed uit de test en zouden voor de rest van de industrie dus een fantastisch alternatief kunnen vormen voor PFC-varianten. Maar wanneer de suggestie van delen of verkopen van de formule wordt geopperd, kijken de lieden van Vaude je aan als een aap op een roestig horloge. Zo belangrijk is het redden van het milieu dan ook weer niet… Patagonia heeft een heel andere aanpak. Die gaan niet voor PFC-vrij, die kopen gewoon stukken bos op of planten bomen om zo te compenseren voor de vervuiling die ze veroorzaken. Halfbakken afkopen van je schuldgevoel is dat. Window dressing en misleiding. De schade die fluorcarbon veroorzaakt is echt niet opgeheven met het terugplanten van een boompje of het opkopen van stukken bos, waar dan vervolgens weer doodleuk lui met PFC-gecoate kleding van onder andere Patagonia in rond gaan lopen.
Zelfs de meest vrome boegbeelden die ons graag en Greta-ig vingerwapperend de maat nemen, ontsnappen niet aan een lik boter op hun hoofd. Greetje Thunberg gaat dan wel full bio-Miep per zeilboot naar de US, die peppie Helly Hansen jas die ze droeg wordt voorlopig nog steeds met C12 PFC DWR gecoat. En dat spoelt dus zo overboord de zee in, dank u wel, #fishlivesmatter. Weet Greetje niet, uiteraard.Maar Helly Hansen wel.
En daarmee zijn we wel aangeland bij het grootste probleem: De consument weet platweg niet wat er in hun kleding gebruikt wordt. En het is zo makkelijk om met een paar schijnbewegingen jezelf als merk de ruimte te geven om een mooi etiketje met een boompje of een ander laf symbooltje aan je spul te hangen. Of je te associëren met bekende do-gooders. En wij trappen erin, omdat we in een split second onze eigen associatie met zorg voor het milieu leggen en niet meer verder kijken.
“Als dat labeltje eraan hangt dan moet het wel goed zijn! En ik draag met mijn koop direct bij. Top!”
“Als hij en zij in dat merk lopen dan zal het wel kritisch onderzocht en goed bevonden zijn!”
Nee…
Niet dus.
Althans niet altijd. Misschien wel vaker niet dan wel.
Wat is nu de weg voorwaarts? Moet een milieubewust merk dat daadwerkelijk PFC’s heeft uitgebannen in al haar producten, nu terugschakelen en ook maar weer voor een fluorcarbon variant gaan? Een groot deel van de industrie is inmiddels van C12 polymeren terug gezakt naar C6 polymeren… Nog steeds PFC, nog steeds slecht voor het milieu. Een beetje hetzelfde als de dokter die een zware roker adviseert in plaats van twee pakjes per dag nog maar een enkel pakje te roken.
Dus wat te doen? Toch voor die C6 gaan en symboolpolitiek bedrijven door bijvoorbeeld een kluitje zeehondjes te adopteren? Middle ground vinden? Is die wel te vinden op dit onderwerp? Uiteraard heb je toch een product te verkopen en als de concurrent een betere DWR gebruikt zou je dat klanten kunnen kosten…
Of moet je als merk je poot stijf houden en weigeren mee te doen met de rest? Uiteindelijk werkt de Bionic Finish wel, je zal er alleen specifieker voor moeten zorgen om het maximale eruit te halen en vaker moeten nabehandelen. En aangezien de meeste outdoorfanaten er geen enkele moeite mee hebben de rest van hun materiaal intensief te onderhouden en/of uren te besteden aan het bereiken van dat perfect geslepen mes of scheerscherpe bijl, hoe storend is het dan om ook iets meer aandacht aan je regenkleding te besteden? Dan kun je je natuurlijk verder terecht afvragen of het productieproces van de Bionic Finish DWR een grotere belasting vormt voor het milieu dan het gebruik van een duurzamere fluorcarbon coating. Pinewood heeft die balans opgemaakt en weigert terug te vallen op PFC’s. Ze gaan liever door met het ontwikkelen en verbeteren van de Bionic Finish. Dat is denk ik voldoende antwoord. Dapper doorpionieren tegen alle mainstream methodiek in vergt moed en integriteit en getuigt van de oprecht goede milieubedoelingen die Pinewoods acties leiden. En daar kan de rest van het outdoorkledingspectrum dus nog wat van leren.
Daarbij, als laatste overweging, kun je je ook afvragen hoe vreselijk het nou is als je wat meer waterdamp vasthoudt in je regenjas of -broek. Laminaatjassen zijn een relatief nieuwerwetse luxe en voor de uitvinding van Gore en dergelijken kwamen outdooradepten ook niet in drommen om het leven. En als je een goed uur in de zeikregen rondhobbelt, is het met het afparelen echt wel zo’n beetje gedaan. Uiteindelijk wordt de toplaag van je laminaat gewoon volgezogen en zul je inleveren op ventilerend vermogen. Dat houd je niet tegen. Moet je dan vanwege een tijdelijk betere prestatie het voor lief nemen dat je de natuur die je zo liefhebt, beschadigt? Nee. Dan wordt ik maar wat sneller vochtig in m’n regenkleding. Suck it up. Als je niet tegen wat ontbering kan dan had je niet achter Pornhub vandaan moeten komen...